Mình ưa thích việc bẻ nhỏ những triết lý thành hành động cụ thể, đơn giản để nhét nào vào từng công việc mỗi ngày trong cuộc sống thường nhật và biến chúng thành lối sống của gia đình chứ không còn là lý thuyết suông trên giấy.
Nhưng triết lý chính là xương sống làm kim chỉ nam trong hành động mà khi nắm chắc nó, ta không phải cần thêm một chuyên gia nào hướng dẫn cách hành động đúng. Cùng giáo dục đầu đời nắm chắc lý thuyết tôn trọng trẻ nhé:
Hiểu hơn về triết lý Chăm sóc giáo dục
Nuôi dạy trẻ theo phương pháp Chăm sóc tôn trọng có thể được tóm gọn là sự nhận thức về những đứa trẻ của chúng ta. Chúng ta NHẬN THỨC và CÔNG NHẬN trẻ là những cá nhân độc nhất, tách biệt. Chúng ta nâng cao nhận thức của mình bằng cách quan sát trẻ — cho phép trẻ có một chút không gian cần thiết để thể hiện bản thân và những gì chúng cần.
Nuôi dạy trẻ theo phương pháp chăm sóc tôn trọng cũng khiến chúng ta trở TỰ NHẬN THỨC về bản thân mình hơn. Thông qua những quan sát BẢN THÂN mình, chúng ta học được rằng không nên vội vàng kết luận trẻ đói, trẻ mệt, trẻ cần nựng, cần bế, …chỉ dựa vào suy nghĩ chủ quan đột ngột xuất hiện trong tâm trí lo lắng của chúng ta.
- Chúng ta học cách phân biệt đâu là tín hiệu của trẻ, đâu là những dự đoán chủ quan của chúng ta.
- Chúng ta trở nên nhận thức rõ hơn đâu là những thói quen mà chúng ta tự tạo ra nhu cầu mới cho trẻ: đặt trẻ ngồi khi chưa sẵn sàng, tập lẫy cho trẻ, bế rung lắc trẻ ngủ, cho trẻ ti mỗi khi khóc …. Những nhu cầu này là nhu cầu được tạo ra một cách nhân tạo chứ không phải là nhu cầu tự nhiên.
⇒ Tóm lại, nuôi dạy trẻ theo phương pháp chăm sóc tôn trọng yêu cầu chúng ta sử dụng TƯ DUY của mình cùng với bản năng làm mẹ, để kết nối và lắng nghe một cách thấu cảm và cẩn trọng trước khi phản ứng.
Những quan sát nhạy bén đã cho thấy rằng trẻ nhỏ là những cá nhân cực kỳ có năng lực với những suy nghĩ, mong muốn và nhu cầu riêng và chúng luôn thể hiện điều đó nếu chúng ta cho phép mình có cơ hội được quan sát trẻ. Và khi chúng ta trải nghiệm sự thật này, mãi mãi, chúng ta không thể nào quay lại với trạng thái “lờ” đứa trẻ đi như chúng ta đã từng.
Một trong số nhiều nhà tâm lý học tiên phong trong một làn sóng nghiên cứu mới về não bộ của trẻ sơ sinh nói rằng: “Tại sao chúng ta lại có cách hiểu sai lầm về trẻ nhỏ lâu như vậy?”
Nhưng trước khi có những nghiên cứu khoa học đó, bằng quan sát, bác sĩ nhi khoa Emmi Pikler, đã biết điều mà mãi sau khoa học mới minh chứng được: trẻ sơ sinh sinh ra với khả năng học hỏi phi thường, là những cá thể toàn diện với những suy nghĩ và cảm xúc sâu sắc. Pikler và Gerber đã bác bỏ quan niệm về trẻ nhỏ như những “sinh vật dễ thương” từ nhiều năm trước, mà họ hiểu chúng là những con người toàn vẹn xứng đáng được tôn trọng.
9 cách hiện thực hóa triết lý trên:
1. Giao tiếp chân thực với trẻ. Chúng ta nói chuyện với trẻ bằng giọng nói chân thực của mình, chậm hơn một chút, âm thanh vừa đủ cho trẻ nghe (đặc biệt là trẻ sơ sinh và trẻ mới biết đi) nhưng sử dụng từ ngữ thật, nói về những điều đang diễn ra xung quanh cuộc sống của trẻ, liên quan đến trẻ bằng ngôn ngữ dễ hiểu. Chúng ta không sử dụng tiếng nói kiểu trẻ con, nói ngọng nói, bập bẹ … Chúng ta khuyến khích trẻ xây dựng kỹ năng giao tiếp bằng cách hỏi chúng những câu hỏi, dành cho chúng đủ thời gian để phản hồi, luôn công nhận sự giao tiếp của chúng.
2. Chúng ta mời trẻ tham gia tích cực vào các hoạt động chăm sóc như thay tã, tắm, ăn uống và các nghi lễ trước khi đi ngủ, và dành toàn bộ sự chú ý cho trẻ trong những hoạt động này.
“Giờ mẹ sẽ thay tã cho con nhé, con nhấc chân của con lên nào” và đợi trẻ một chút để trẻ phản hồi.
“Giờ mẹ sẽ đọc sách cho con nghe nha. Con chọn quyển sách nào trong 2 quyển này” – Và đợi dấu hiệu phản hồi của trẻ và làm theo sự lựa chọn đó
Sự tham gia này và sự chú ý tập trung nuôi dưỡng mối quan hệ hòa hợp giữa cha mẹ và con cái, điều này khiến trẻ trẻ cảm giác an toàn, và đó là nền tảng kiên quyết giúp trẻ chủ động tách ra để tự tham gia các hoạt động chơi tự do của mình
3. Chúng ta khuyến khích trẻ chơi tự định hướng (trẻ tự chọn trò chơi, tự chơi theo cách của mình) và không làm gián đoạn hoạt động chơi của trẻ bằng cách cung cấp cho trẻ dù là trẻ sơ sinh một không gian của riêng mình, nhạy bén quan sát để không làm gián đoạn một cách không cần thiết, và tin tưởng rằng sự lựa chọn đó là đủ và tốt nhất cho một em bé.
4. Chúng ta cho phép được phát triển kỹ năng vận động của mình theo đúng tốc độ của trẻ mà không can thiệp (không tập lẫy, tập bò, tập ngồi, tập đi, không đặt trẻ vào những tư thế mà trẻ không tự làm được …) để trẻ đạt đến các mốc phát triển theo thời gian của riêng mình bằng cách cung cấp cho chúng những cơ hội chơi và vận động tự do trong một môi trường phong phú, thay vì tập cho trẻ, giới hạn trẻ hoặc can thiệp vào những quá trình tự nhiên này của trẻ. Vai trò của chúng ta trong sự phát triển này chủ yếu là niềm tin.
5. Chúng ta đánh giá động lực nội tại và sự tự định hướng của trẻ, vì vậy chúng ta ghi nhận nỗ lực nhưng cẩn thận không khen ngợi quá mức. Chúng ta tin tưởng rằng trẻ hiểu bản thân trẻ tốt hơn chúng ta, vì vậy chúng ta cho phép trẻ dẫn dắt khi chơi và lựa chọn các hoạt động mà mình thích, thay vì dự đoán và ép trẻ chơi theo sở thích của chính mình. Chúng ta khuyến khích sở thích của trẻ và hỗ trợ trẻ thực hiện sở thích đó.
6. Chúng ta khuyến khích trẻ biểu lộ cảm xúc bằng cách chấp nhận mọi cảm xúc của trẻ một cách cởi mở.
7. Chúng ta cần nhận thức rằng chúng ta cần phải trở thành một người dẫn dắt tự tin, rõ ràng, thấu cảm và có ranh giới rõ ràng, nhưng không cằn nhằn, quát tháo, kỷ luật bằng cách thưởng phạt.
8. Chúng ta cho trẻ cơ hội để được tự giải quyết vấn đề và trải nghiệm, học hỏi từ những xung đột phù hợp với độ tuổi và với sự hỗ trợ vừa đủ của chúng ta.
9. Chúng ta cần hiểu sức mạnh của việc làm gương và nhận thức sâu sắc rằng: trẻ không học qua ngôn ngữ, lời giảng dạy mà trẻ học thông qua bắt chước, trẻ đang học từ chúng ta qua từng lời nói và hành động về tình yêu, mối quan hệ, sự đồng cảm, hào phóng, lòng biết ơn, sự kiên nhẫn, sự khoan dung, lòng tốt, sự trung thực và sự tôn trọng.
Tất cả những điều này không phải do mình tự nghĩ ra mà tổng hợp từ những chuyên gia, cố vấn đáng tin cậy. Và biết ơn những tri thức này, nhờ đó, mình và con luôn có mối quan hệ tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau. Sự tôn trọng và tin tưởng có hiệu ứng boomerang. Chúng quay trở lại sưởi ấm trái tim mình. Làm tràn đầy niềm vui trên hành trình nuôi con của mình.
