Mình không biết điều này cho đến khi sinh M. Sau khi học xong Mon 0-3, nghiên cứu các tài liệu Pikler, RIE. Thường thì chúng ta sẽ không bao giờ nhìn thấy điều này ở bé sơ sinh nếu như không biết trước về điều đó, bởi vì, em bé sơ sinh quá bé bỏng ‘yếu ớt’ khiến cho mọi người lớn đều cảm thấy cần luôn ôm ấp vỗ về, nói chuyện, cười đùa….trong những khoảng thời gian thức ngắn ngủi của em như thể sợ em bé sẽ buồn chán. Nhưng cũng chính vì vậy, em bé không có cơ hội được thưởng thức sự riêng tư này.
Cách đây vài tháng, có 2 chị khách đến nhà mình và thấy M chơi một mình vui vẻ, say sưa trên sàn khi mẹ làm công việc của mình xung quanh đó. Chắc là chị thấy thú vị nên hỏi mình khá nhiều về việc em bé cứ thủng thẳng chơi mãi. Rồi chị hỏi: “Thế tập có lâu không thì được thế này” – mình ngơ ra một lúc vì không biết trả lời thế nào. Vì, mình không tập gì cả, mình chỉ đơn giản là biết và tôn trọng nhu cầu của con mà thôi.
Khi em bé khoảng vài tuần tuổi, nhu cầu này của em sẽ thể hiện rõ hơn (tất nhiên, khi em bé có cơ hội), đó là khi em bé dõi mắt theo một điều gì mà em hứng thú, là khi em bé có thể chỉ là nằm yên lặng, hoặc chuyên động khẽ bộ phận cơ thể của mình, hoặc lắng nghe âm thanh từ cuộc sống xung quanh, cảm nhận thứ ánh sáng “là lạ” dọi vào từ cửa sổ … nhưng tất cả những gì hầu hết “người lớn bận rộn” nhìn thấy đó là “em bé đang chán” và em bé cần được nói chuyện, cần phải gọi tên em bé ơi em bé ơi, cần phải kiếm cái gì đó cho bé chơi, phải giải khuây cho em bé…. Và rất nhiều trong chúng ta không biết rằng đó chính là những trò chơi tự khởi xướng đầu tiên, rất đỗi tự nhiên của trẻ. Đó chính là khoảng thời gian mà trẻ được tự do lựa chọn, bắt đầu các hoạt động và suy nghĩ của chính mình mà không bị bất cứ ai làm phiền, quấy rầy, dù chỉ là em bé sơ sinh. Và tất cả suy nghĩ về sự “nhàm chán” trên chỉ là sự tưởng tượng của ngươi lớn mà thôi.
Chắc có bạn sẽ nghĩ rằng, chẳng nhẽ cứ để em bé chơi một mình thế á? Em bé có cảm giác bị bỏ mặc hay không? Câu hỏi này cần có một câu trả lời dài hơn, tuy nhiên để ngắn gọn, thì theo mình cần sự QUAN SÁT và hơn nữa là một NHỊP ĐIỆU ỔN ĐỊNH. Sự quan sát giúp chúng ta hiểu được nhu cầu của em bé, hiểu con đang muốn gì, con đang cần gì, để tiến đến hay lùi lại. Để quan sát, nhiều khi chỉ đơn giản là thư thái, ngồi xuống cạnh con, và ngắm nhìn con – hiện diện nhưng không can thiệp – Vậy thôi nhưng cũng không dễ để làm, phải không? NHỊP ĐIỆU là chu trình nhất quán, lặp đi lặp lạ thường xuyên, khác hoàn toàn với khái niệm lịch trình -giờ nào làm việc gì. Một NHỊP ĐIỆU ổn định sẽ giúp em bé biết được điều gì sắp xảy ra: ngủ dậy sẽ được ăn, ăn xong sẽ được chơi, chơi xong sẽ được ngủ… những nhịp điệu lặp lại mỗi ngày này giúp em bé cảm thấy an toàn, biết được điều gì sẽ xảy ra tiếp theo, biết rằng luôn có ai đó phản hồi nhu cầu của mình khi cần, nhờ vậy trẻ luôn có mong muốn khoảng thời gian riêng thay vì khó chịu khi được để chơi một mình.
Có phải chúng ta quen những đứa trẻ ngủ dậy nằm ê a chơi một mình. Chúng ta cũng quen với những đứa trẻ ngủ dậy là khóc váng nhà cho đến khi có mẹ hoặc người chăm sóc xuất hiện. Bỏ qua yếu tố cá tính của mỗi đứa trẻ, thì việc chúng ta dành những khoảng thời gian thư thái sớm mai để con được ngắm nhìn, cảm nhận, suy ngẫm, thưởng thức không gian xung quanh trước khi em bé cất lời gọi – hay chúng ta sẽ vồ vập lấy trẻ ngay khi đứa trẻ vừa mở mắt. Nếu chúng ta lựa chọn cách thứ 2, thì sẽ đến một ngày, khi chúng ta bận rộn không thể hiện diện ngay thời điểm tỉnh giấc này, con sẽ cảm thấy mất an toàn và khóc. Còn cách một, ngay cả khi chúng ta đang ở ngay cạnh đó với con, sự chậm lại sẽ cho chúng ta cơ hội ngắm nhìn đứa trẻ đang tận hưởng thế giới, kiểu như, vài phút chỉ để ngắm nhìn bàn tay của mình hay mỉm cười mơ hồ trong thế giới mộng tưởng đâu đó, hay cả hơn chục phút để chơi với cái gối như chiếc em bé này
